Om met jongeren over relaties en seks te praten hoef je geen expert zijn, maar een goede begeleidershouding is wel essentieel. Maak op voorhand afspraken met PICKASOLL, een methodiek om een veilige sfeer te creëren.

Tips voor een goede begeleidershouding

Veilige omgeving creëren 

Zorg voor een veilige omgeving en maak vooraf enkele afspraken. Naar elkaar luisteren, beleefd reageren en elkaars privacy respecteren zijn cruciaal voor een geslaagde vorming.

Persoonlijke informatie delen of niet? 

Ga in gesprek met de groep, maar laat persoonlijke ervaringen, voorbeelden en meningen zoveel mogelijk achterwege. Als je toch je mening geeft, doe dat dan uit eigen naam. Ga niet in discussie met de groep, maar daag uit tot een onderlinge discussie en gesprek. Jij begeleidt het gesprek, maar je neemt niet deel.

Hou er rekening mee dat niet iedereen persoonlijke ervaringen en gevoelens met de rest wil of kan delen. Respecteer dat.

Kies je taalgebruik

Maak jezelf een taal eigen om over seks en relaties te praten. Zo zal je je comfortabeler voelen en kan je rustiger iets bespreken of verder toelichten.
Bespreek taalgebruik over seksualiteit en installeer een ‘standaardtaal’ die je in de sessies gebruikt.

Wees eerlijk over kennis

Let op met onderwerpen waarmee je weinig ervaring of voeling hebt. Een goede voorbereiding is dus een must. Vooral jongeren merken het snel als je je niet thuis voelt in een onderwerp en haken dan af.

Gebruik de groepsdynamiek

Maak gebruik van de groep en laat hen van elkaar leren. Gebruik veel verschillende (interactieve) werkvormen en groeperingswijzen.

Werk met cases die aansluiten bij de leefwereld van je doelgroep. Gebruik geen cases uit je eigen leefwereld.
 

PICKASOLL: methodiek voor goede afspraken

PICKASOLL* vat de belangrijkste afspraken voor een geslaagd programma voor seksuele vorming samen. Breng de afspraken in de groep vóór je aan een vormingssessie begint. Geef de groep ook de gelegenheid om hier samen over na te denken. Hou de afspraken bij de hand met een hand-out of projectie zodat je je er altijd naar kan verwijzen als je het gesprek wil bijsturen.

P staat voor Privacy 

Persoonlijke informatie is vertrouwelijk en blijft binnen de groep. Wat we hier horen, gebruiken we niet in andere situaties. Ook de begeleiders doen dat niet.

I staat voor Ik-persoon

We praten over onszelf, onze gevoelens, ervaringen en opvattingen. We zijn open en eerlijk in wat we vertellen.

C Staat voor Cultuur

Hou rekening met de verschillende culturele achtergronden die in de groep meespelen. 'Cultuur' kan verwijzen naar je afkomst, maar ook naar je religie of je thuiscultuur.

K staat voor Kiezen

Kies wat je wel en niet vertelt. Niet alles is voor alle oren bedoeld. Je mag je gevoelens en gedachten voor jezelf houden als je je niet comfortabel voelt in de groep.

A staat voor Actief

Wees actief in het groepsgebeuren. Je krijgt de kans om zelf te bepalen waarover het gaat. Wacht dus niet af tot iemand anders iets inbrengt.

S staat voor Seksualiteit

Seksualiteit betekent niet alleen met iemand naar bed gaan. Seks zit ook in je hoofd en in je gevoelens. We hebben het hier dus over alle vormen van seks en iedereen kan erover meepraten. Er zijn grote verschillen in de wijze waarop mensen met seks omgaan.

O staat voor Oriëntatie

Mensen kunnen heteroseksueel, homoseksueel, lesbisch, biseksueel en meer zijn. Welke seksuele oriëntatie je ook hebt, iedereen is uniek en verdient respect.

L staat voor Luisteren

Luisteren is belangrijk, niet alleen praten. Je hoeft niet iedereen leuk te vinden, maar respect voor ieders eigenheid, talenten en interesses is wel belangrijk.

L staat voor Lachen

Humor is belangrijk. Het is soms een middel om geladen onderwerpen te ontmijnen. Uitlachen kan niet.

(*) De eerste versie van de PICKASOLL-regels verscheen in de Werkmap Goede Minnaars van Sensoa.

Wat willen jongeren van hun begeleider?

Uit een bevraging bij jongeren en leraars blijkt dat begeleiders van relationele en seksuele vorming zeker over volgende 5 competenties moeten beschikken. 

Goede begeleiders:

  • kunnen een positieve en veilige atmosfeer in de groep creëren.
  • kunnen het thema openlijk en humoristisch behandelen en met oog voor correct taalgebruik.
  • hebben seksuele ervaring, kunnen omgaan met persoonlijke vragen en daarbij grenzen stellen.
  • zijn goed geïnformeerd over seksuele ontwikkeling, lichaam, seks, veilig vrijen, diversiteit en de leefwereld van jongeren.
  • kunnen zich inleven in wat leeft bij jongeren, hebben goed contact met de jongeren en staan niet boven maar tussen hen.